Hoe asset management bedrijfsnetwerken veiliger en efficiënter maakt
Een groot Belgisch voedingsbedrijf valt van de ene op de andere dag stil. Niet door een tekort aan grondstoffen of werknemers, maar door een cyberaanval. Hackers saboteren via een zwakke plek in het netwerk niet alleen het productieproces, maar veroorzaken ook reputatieschade en financiële verliezen. Dit incident benadrukt een groeiend probleem voor organisaties wereldwijd: hoe bescherm je een steeds complexer netwerk van verbonden apparaten, ook wel assets genoemd?
Mocht je liever luisteren in plaats van lezen: in onze podcast bespreken Paul Visch van Jarviss en Kenny van Midden van Armis hoe je je assets het beste kunt beschermen. Beluister de aflevering hier en ontdek hoe je het beste met assets kunt omgaan om je infrastructuur te beveiligen.
Liever meteen verder lezen? In deze blog verkennen we waarom asset management de hoeksteen is van moderne netwerkbeveiliging. We duiken in de uitdagingen van het beheren van IT-, IoT- en OT-assets, bespreken het belang van context en threat intelligence, en laten zien hoe moderne technologieën organisaties helpen risico’s te minimaliseren en compliance te verbeteren. Ben jij klaar om je netwerk veiliger en efficiënter te maken? Lees dan verder!
Wat zijn assets en waarom zijn ze belangrijk?
In een moderne bedrijfsomgeving zijn assets veel meer dan alleen de laptops en telefoons die je medewerkers dagelijks gebruiken. Assets omvatten alles binnen een netwerk dat een IP-adres heeft en verbonden is met de bedrijfsinfrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan tablets, printers, beveiligingscamera’s, IoT-apparaten zoals slimme thermostaten, en zelfs gespecialiseerde OT (Operational Technology)-systemen zoals CT-scanners of productiemachines. Elk van deze apparaten speelt een rol in de bedrijfsvoering, maar vormt ook een potentiële kwetsbaarheid.
Het beheren van deze assets wordt steeds complexer. Het aantal verbonden apparaten groeit exponentieel, mede door de opkomst van IoT en hybride werkmodellen. Tegelijkertijd hebben niet alle apparaten dezelfde beveiligingsmogelijkheden. Oudere IoT-apparaten kunnen bijvoorbeeld geen beveiligingssoftware draaien of regelmatige updates ontvangen, waardoor ze kwetsbaar blijven voor aanvallen. Zonder inzicht in welke apparaten zich in het netwerk bevinden, is het onmogelijk om deze risico’s goed te beheren.
Waarom is inzicht in assets dan zo belangrijk? Het antwoord ligt in drie kernpunten:
- Beveiliging: Wat je niet ziet, kan je niet beschermen. Onzichtbare assets creëren blinde vlekken in je netwerkbeveiliging, waardoor hackers een gemakkelijke toegangspoort hebben. Door een volledig overzicht van je assets te hebben, kun je kwetsbaarheden identificeren en aanpakken voordat ze uitgebuit worden.
- Compliance: Veel bedrijven moeten voldoen aan strenge regelgeving zoals NIS2, DORA, BIO en NEN7510. Dit vereist een volledig realtime overzicht van alle assets in je netwerk, inclusief rapportage over hoe deze beveiligd worden. Zonder een actueel overzicht wordt het voldoen aan compliance een complexe en tijdrovende klus.
- Operationele efficiëntie: Assets beheren gaat niet alleen over beveiliging. Het biedt ook praktische voordelen zoals het optimaliseren van onderhoud, het verminderen van downtime en het voorkomen van overbodige investeringen in apparatuur.
In feite vormt asset management de basis voor een goed functionerend en veilig bedrijfsnetwerk. Het is de sleutel tot een proactieve aanpak, waarbij je niet alleen risico’s beheert, maar ook de operationele continuïteit van je organisatie garandeert. Zoals een bekende uitspraak luidt: “Wat je niet ziet, kan je niet beveiligen.” Deze eenvoudige waarheid is de drijvende kracht achter effectief asset management.
Kwetsbaarheden en risico’s
Het aantal apparaten dat verbonden is met bedrijfsnetwerken groeit explosief. Dit biedt organisaties ongekende mogelijkheden, maar brengt ook aanzienlijke risico’s met zich mee. Elk apparaat – van laptops en telefoons tot IoT-apparaten en OT-systemen – vormt een potentiële kwetsbaarheid binnen het netwerk. Het effectief beheren en beveiligen van deze kwetsbaarheden is cruciaal om cyberaanvallen en operationele verstoringen te voorkomen.
De uitdaging van onzichtbare kwetsbaarheden
Veel bedrijven werken nog steeds met handmatige processen of verouderde systemen zoals spreadsheets om assets bij te houden. Dit resulteert in een statisch en vaak incompleet overzicht. Apparaten die niet worden geïdentificeerd of correct geregistreerd, blijven onzichtbaar voor beveiligingsmaatregelen. Hackers maken dankbaar gebruik van deze blinde vlekken, vooral als het gaat om apparaten die end-of-life zijn of niet langer worden ondersteund door updates.
Een concreet voorbeeld is medische apparatuur zoals CT-scanners in ziekenhuizen. Deze apparaten zijn vaak essentieel voor de dagelijkse operaties, maar kunnen verouderde software bevatten die niet meer ondersteund en geüpdate wordt zoals bijvoorbeeld oude Microsoft Windows versies. Zonder adequate beschermingsmaatregelen, zoals microsegmentatie, vormen deze apparaten een significant risico voor het netwerk.
Context: de sleutel tot risicobeheersing
Niet alle kwetsbaarheden zijn gelijk. De mate van risico hangt af van de context waarin een asset opereert. Een apparaat dat end-of-life is, kan bijvoorbeeld nog steeds veilig functioneren als er alternatieve maatregelen zijn genomen, zoals netwerksegmentatie of extra monitoring. Het hebben van deze context – zoals het risicoprofiel en de genomen maatregelen – stelt organisaties in staat prioriteiten te stellen en hun beveiligingsstrategie te verfijnen.
Door verschillende gegevensbronnen te combineren, zoals informatie uit netwerktoegangssystemen en beveiligingsoplossingen, ontstaat een completer beeld van de status van elk apparaat. Dit stelt organisaties in staat om niet alleen kwetsbaarheden te identificeren, maar ook te begrijpen welke stappen al zijn ondernomen en waar verdere actie nodig is.
Wat staat er op het spel?
Zonder een goed inzicht in kwetsbaarheden lopen organisaties aanzienlijke risico’s, zoals:
- Cyberaanvallen: ongepatchte kwetsbaarheden zijn een gemakkelijke ingang voor hackers.
- Operationele stilstand: onverwachte problemen met kritieke apparaten kunnen leiden tot verstoringen in bedrijfsprocessen.
- Compliance-fouten: regelgeving zoals NIS2 vereist inzicht in kwetsbaarheden en de status van risicobeheer. Een gebrek hieraan kan leiden tot boetes of reputatieschade.
De oplossing: proactief risicobeheer
Om risico’s effectief te beheersen, moeten bedrijven een geïntegreerde aanpak hanteren. Dit betekent het inzetten van moderne asset management-oplossingen die niet alleen alle apparaten in kaart brengen, maar ook continue updates bieden over de status en context van elk apparaat. Door proactief kwetsbaarheden te beheren, kunnen bedrijven hun netwerk veiliger maken, operationele continuïteit waarborgen en voldoen aan compliance-eisen.
Threat intelligence: proactieve beveiliging
In de cyberbeveiliging weten we één ding zeker: het is niet de vraag óf een aanval zal plaatsvinden, maar wanneer. Organisaties die uitsluitend reactief handelen, lopen constant achter de feiten aan. Threat intelligence maakt een proactieve aanpak mogelijk. Het voorziet bedrijven van waardevolle inzichten in potentiële dreigingen, vaak nog voordat deze daadwerkelijk manifesteren, waardoor zij tijdig maatregelen kunnen nemen om schade te voorkomen.
Wat is threat intelligence?
Threat intelligence is het proces van het verzamelen en analyseren van gegevens over actuele en opkomende cyberdreigingen. Dit kan variëren van informatie over kwetsbaarheden in software tot trends in aanvalstechnieken. Door deze gegevens te koppelen aan het netwerk en de assets van een organisatie, kunnen specifieke risico’s worden geïdentificeerd en aangepakt voordat ze een probleem worden.
Een treffende metafoor voor threat intelligence is die van een tsunami-waarschuwingssysteem. Net zoals boeien in de oceaan waarschuwen voor een naderende vloedgolf, biedt threat intelligence vroege signalen van opkomende cyberbedreigingen. Dit geeft organisaties de kans om hun verdedigingslinies op te bouwen en de schade te beperken – nog voordat de aanval plaatsvindt.
De voordelen van threat intelligence
- Voorsprong op dreigingen
Threat intelligence kan bedrijven maanden vooruit helpen. Door bijvoorbeeld gegevens van het dark web te analyseren of gebruik te maken van honeypots – systemen die aanvallen simuleren om informatie te verzamelen – kunnen dreigingen worden geïdentificeerd voordat ze wijdverspreid bekend zijn. Dit geeft organisaties kostbare tijd om kwetsbaarheden te verhelpen of extra maatregelen te nemen. - Proactieve beveiliging
In plaats van te wachten tot een aanval plaatsvindt, kunnen organisaties anticiperen op dreigingen. Dit verlaagt het risico van exploitatie en minimaliseert de impact van aanvallen die toch plaatsvinden. - Geoptimaliseerd risicobeheer
Threat intelligence biedt context. Het helpt bedrijven te begrijpen welke dreigingen echt relevant zijn voor hun specifieke omgeving. Hierdoor kunnen zij prioriteiten stellen en hun middelen efficiënt inzetten.
Hoe werkt threat intelligence in de praktijk?
Een effectieve threat intelligence-strategie combineert meerdere benaderingen, waaronder:
- Passieve monitoring: het verzamelen van gegevens via sensoren die het netwerkverkeer analyseren.
- Actieve detectie: gebruik van honeypots en scanningtools om te begrijpen hoe aanvallers zich gedragen.
- Externe bronnen: informatie van publieke en private databases, zoals CISA (Cybersecurity and Infrastructure Security Agency), die waarschuwingen geven over bekende kwetsbaarheden en exploits.
- Dark web analyse: het monitoren van verborgen netwerken waar cybercriminelen vaak informatie delen over geplande aanvallen of nieuwe kwetsbaarheden.
Door deze gegevens te combineren met interne netwerkdata, ontstaat een compleet beeld van de dreigingen die een organisatie mogelijk bedreigen.
Een wedloop die je kunt winnen
Cyberbeveiliging wordt vaak gezien als een eindeloze wedloop tussen aanvallers en verdedigers. Met threat intelligence kunnen bedrijven echter de rollen omdraaien en een voorsprong nemen. In plaats van te reageren op een aanval, zijn ze in staat deze voor te zijn.
Dit is vooral belangrijk in een tijd waarin aanvallen niet alleen financiële schade veroorzaken, maar ook de reputatie van een organisatie kunnen schaden. Een hack kan leiden tot klantenverlies, juridische consequenties en verlies van vertrouwen in de markt. Threat intelligence biedt bedrijven de tools om zichzelf beter te beschermen en tegelijkertijd hun veerkracht tegen toekomstige dreigingen te vergroten.
De toekomst van proactieve beveiliging
Threat intelligence evolueert continu, aangedreven door technologische vooruitgang en veranderende dreigingslandschappen. Het combineren van threat intelligence met moderne asset management-oplossingen biedt een krachtige combinatie: een volledig overzicht van assets, gekoppeld aan inzichten in de meest relevante dreigingen. Dit stelt bedrijven niet alleen in staat om zich te verdedigen tegen aanvallen, maar ook om strategisch te investeren in beveiligingsmaatregelen die écht impact maken.
Met de toenemende cyberdreigingen is threat intelligence een must-have. Het is een onmisbare stap in de richting van een veiliger, proactiever en veerkrachtiger bedrijfsnetwerk.
Hoe moderne asset management oplossingen helpen
Het beheren van bedrijfsnetwerken is complexer dan ooit. Organisaties hebben te maken met een diversiteit aan apparaten, variërend van traditionele IT-systemen zoals laptops en servers tot IoT-apparaten en operationele technologie (OT) zoals medische apparatuur of productiemachines. Elk apparaat voegt waarde toe, maar vormt ook een potentiële kwetsbaarheid. Moderne asset management oplossingen bieden een antwoord op deze uitdagingen door bedrijven de tools te geven om hun netwerken veiliger, efficiënter en toekomstbestendig te maken.
1. Volledige inzichtelijkheid
De kern van elke asset management oplossing is het bieden van een volledig overzicht van alle apparaten binnen een netwerk. Traditionele methoden, zoals handmatig bijgehouden spreadsheets of statische databases, schieten tekort. Moderne systemen combineren gegevens uit verschillende bronnen en bieden real-time inzicht in:
- Apparaten met een IP-adres (IT, IoT, OT).
- De huidige status van elk apparaat, zoals firmwareversies en beveiligingsupdates.
- Locatie en gebruikspatronen van apparaten binnen het netwerk.
Een voorbeeld is het gebruik van sensoren die netwerkverkeer passief monitoren. Dit stelt bedrijven in staat apparaten te identificeren zonder actieve scans, wat cruciaal is in gevoelige omgevingen zoals OT-netwerken waar verstoringen desastreus kunnen zijn.
2. Compliance ondersteunen
Regelgeving zoals NIS2 vereist dat bedrijven een actueel en compleet overzicht hebben van hun netwerkassets. Moderne asset management systemen integreren met bestaande oplossingen, zoals netwerkbeheertools of CMDB’s (Configuration Management Databases), en bieden aanvullende functies zoals:
- Automatische rapportages voor audits.
- Identificatie van verouderde of non-compliant apparaten.
- Continu updaten van de database om te voorkomen dat deze veroudert.
Door deze systemen te gebruiken, kunnen organisaties snel compliant zijn zonder handmatig werk of foutgevoelige processen.
3. Risico’s reduceren
Kwetsbaarheden ontstaan vaak door een gebrek aan zichtbaarheid en context. Moderne oplossingen bieden niet alleen een lijst van assets, maar ook een geïntegreerd beeld van:
- Risicoprofielen van apparaten, inclusief bekende kwetsbaarheden (bijvoorbeeld end-of-life software).
- Beveiligingsmaatregelen die al zijn getroffen, zoals netwerksegmentatie.
- Prioriteiten op basis van impact, zodat bedrijven zich kunnen richten op de meest urgente bedreigingen.
Deze aanpak minimaliseert blinde vlekken en stelt bedrijven in staat om risico’s strategisch te beheersen.
4. Integratie van IT, IoT en OT
Een van de unieke voordelen van moderne oplossingen is hun vermogen om apparaten uit verschillende domeinen (IT, IoT, OT) in één platform te verenigen. Dit biedt:
- Eén dashboard voor het beheren van alle apparaten.
- De mogelijkheid om protocollen en datastromen tussen IT- en OT-netwerken te monitoren.
- Betere coördinatie tussen teams, omdat alle informatie centraal beschikbaar is.
In een ziekenhuis, bijvoorbeeld, betekent dit dat zowel IT-managers als medisch technici toegang hebben tot dezelfde gegevens, waardoor onderhoud en beveiliging beter op elkaar afgestemd kunnen worden.
5. Geautomatiseerde vulnerability management
Moderne asset management systemen zijn niet alleen passieve observatietools; ze werken ook actief aan het oplossen van problemen. Door integratie met vulnerability management tools kunnen ze:
- Kwetsbaarheden identificeren en prioriteren.
- Eigenaren toewijzen aan specifieke problemen om actie te ondernemen.
- Oplossingen consolideren: een enkele patch kan bijvoorbeeld meerdere kwetsbaarheden aanpakken, wat efficiëntie vergroot.
Dit maakt de aanpak van vulnerabilities niet alleen effectiever, maar ook werkbaarder, zelfs in grote organisaties met duizenden apparaten.
6. Continuïteit en toekomstbestendigheid
Naast beveiliging en compliance helpt asset management bij operationele efficiëntie. Door inzicht te bieden in hoe apparaten functioneren, kunnen bedrijven:
- Onderhoud plannen voordat problemen zich voordoen.
- Overbodige apparaten identificeren en kosten besparen.
- Investeringen in nieuwe apparatuur optimaliseren.
Deze proactieve benadering minimaliseert downtime en maakt organisaties beter voorbereid op toekomstige uitdagingen.
Door real-time inzicht, risicobeheersing en integratie te bieden, helpen moderne asset management oplossingen organisaties om bedreigingen het hoofd te bieden, en om hun netwerk veilig, compliant en efficiënt te houden.
Lessons learned: een Belgisch voedingsbedrijf
Wat gebeurde er nou precies bij het Belgische voedingsbedrijf die we in de inleiding noemden? De hack legde de productie stil, wat leidde tot aanzienlijke financiële schade en reputatieverlies. Wat kunnen organisaties leren van dit incident?
Wat ging er mis?
Het bedrijf werd slachtoffer van een aanval die zijn oorsprong vond in de IT-infrastructuur, maar uiteindelijk ook de OT (Operational Technology)-omgeving bereikte. OT omvat de systemen die verantwoordelijk zijn voor fysieke processen, zoals het maken en verpakken van voeding. Deze omgevingen zijn vaak minder goed beveiligd dan IT-netwerken en zijn daardoor een aantrekkelijk doelwit voor hackers.
Het probleem begon bij de groeiende verwevenheid van IT- en OT-systemen. Om efficiënter te werken, koppelen bedrijven steeds vaker hun OT-apparatuur aan IT-netwerken, bijvoorbeeld voor dataverzameling en analyses. Deze integratie biedt voordelen, maar creëert ook een gevaarlijke brug: wat begint als een kwetsbaarheid in IT, kan zich snel verspreiden naar OT, waar het directe impact heeft op operationele processen.
In het geval van het voedingsbedrijf maakten hackers gebruik van deze koppeling om via de IT-omgeving toegang te krijgen tot de OT-systemen. Het resultaat: een totale stilstand van de productie.
De belangrijkste lessen
- Begrijp de IT-OT koppeling
- De integratie van IT- en OT-systemen brengt risico’s met zich mee. Hoewel deze koppeling vaak nodig is voor betere bedrijfsinzichten, moet deze zorgvuldig worden beheerd.
- Oplossing: Segmenteer netwerken waar mogelijk. Gebruik bijvoorbeeld microsegmentatie om IT- en OT-netwerken gedeeltelijk te scheiden, terwijl noodzakelijke communicatie behouden blijft.
- Volledig inzicht in alle assets
- Het bedrijf had mogelijk onvoldoende inzicht in de apparaten die op hun OT-netwerk waren aangesloten. Dit maakte het moeilijk om beveiligingsrisico’s te identificeren en aan te pakken.
- Oplossing: Moderne asset management oplossingen kunnen IT- en OT-assets in kaart brengen, inclusief oudere apparaten die niet actief gemonitord worden. Door één geïntegreerd dashboard te gebruiken, kunnen organisaties kwetsbaarheden sneller opsporen en prioriteren.
- Proactieve dreigingsinformatie
- De aanval had mogelijk voorkomen kunnen worden met een proactieve aanpak, zoals het gebruik van threat intelligence. Dit had kunnen waarschuwen voor bekende kwetsbaarheden in de gebruikte systemen.
- Oplossing: Threat intelligence tools kunnen signaleren wanneer kwetsbaarheden worden besproken op bijvoorbeeld het dark web. Dit geeft organisaties de tijd om patches toe te passen of andere maatregelen te nemen voordat een aanval plaatsvindt.
- Bescherm OT specifiek
- OT-systemen verschillen fundamenteel van IT en vereisen een andere beveiligingsaanpak. Apparaten in OT-netwerken, zoals productiemachines, zijn vaak minder robuust en kunnen niet altijd actief worden gescand zonder verstoring.
- Oplossing: Gebruik passieve monitoringoplossingen die het netwerkverkeer analyseren zonder impact op de OT-apparaten. Dit minimaliseert risico’s terwijl inzicht wordt vergroot.
- Test je incidentrespons
- Het incident toont aan hoe belangrijk het is om voorbereid te zijn op het ergste. Een gebrek aan een effectief incidentresponsplan kan de schade aanzienlijk vergroten.
- Oplossing: Voer regelmatig simulaties uit om de paraatheid van je team en systemen te testen. Zorg dat je weet hoe je moet reageren als IT- en OT-systemen worden aangevallen.
Waarom dit voor ieder bedrijf relevant is
Hoewel dit incident plaatsvond in de voedingsindustrie, is de les breed toepasbaar. Elke organisatie die zowel IT- als OT-systemen gebruikt – van fabrieken tot ziekenhuizen – loopt risico. De toenemende integratie van apparaten en netwerken vergroot zowel de voordelen als de kwetsbaarheden. Zonder de juiste maatregelen wordt de brug tussen IT en OT een zwakke plek die hackers kunnen exploiteren.
De lessen uit incidenten zoals de hack bij het Belgische voedingsbedrijf laten zien hoe belangrijk het is om dreigingen voor te zijn. Moderne asset management oplossingen bieden organisaties de tools om hun netwerken beter te begrijpen, risico’s te beheersen en te voldoen aan steeds strengere compliance-eisen. Of het nu gaat om IT-, IoT- of OT-apparaten, elk onderdeel van je netwerk verdient aandacht.
Conclusie
Door te investeren in innovatieve oplossingen en strategische samenwerking, kunnen organisaties niet alleen hun netwerk beveiligen maar ook hun operationele continuïteit garanderen. Zoals een bekende uitspraak luidt: “Wat je niet ziet, kan je niet beveiligen.” Het begint allemaal met inzicht – en dat is precies wat asset management biedt.
Benieuwd hoe je jouw organisatie veiliger kunt maken? Nu is het moment om de eerste stap te zetten. Neem contact op met Jarviss en ontdek de mogelijkheden van moderne asset management oplossingen.